29/12/11

Qué é o clarinete?


O clarinete é un aerófono de lengüeta simple. Fernando explica no vídeo as súas partes.


O nome de clarinete provén:

O nome formouse ó engadir o sufixo -et, que significa pequeno, á palabra latina clarino, que significa trompeta, e polo tanto o nome final, clarinete, significa pequena trompeta. No Barroco xeralmente utilizábase para substituír a ese instrumento debido á súa capacidade para producir sons máis ricos a nivel de timbre. O timbre do clarinete é rico en matices e posibilidades expresivas; pode emitir calquera matiz extremo en calquera dos seus rexistros, o que fai deste instrumento unha voz sumamente versátil. Ademais é un dos instrumentos cunha das extensións máis grandes no seu rexistro.

Historia:

O clarinete ten a súa orixe nun antigo instrumento popular francés: o chalumeau (salmoé), que era un instrumento de lengüeta simple con sete buratiños. No século XVII Johann Christoph Denner, un clarinetista alemán, agregoulle a este instrumento unha chave para o pulgar da man esquerda, o que lle permitía producir unha nova gama de sons.


Influíron enormemente na evolución do clarinete as aportacións de Böehn. Theobald Böhm ou Behm (Múnich, 9 de abril de 1974-Múnich, 25 de novembro de 1881) foi un músico dedicado especialmente á frauta, compositor, inventor, fabricante de instrumentos e especialista en acústica de orixe bávaro. É coñecido especialmente pola súa labor de perfeccionamento da frauta traveseira e do clarinete. No que se refire ó clarinete creou un método de fabricación e mecanismo de chaves que son os usados na actualidade.

A pesar de que Böhm introducíu numerosos cambios nos instrumentos, nós sinalamos aquí dous dos máis importantes:

-Böhn cambiou a tipoloxía de corpo cónico tradicional pola forma cilíndrica, superando así un dos grandes problemas dos instrumentos tradicionais (con corpo cónico) que era a entoación da oitava.

-O seguinte cambio importante foi a introducción dun novo sistema de chaves. O sistema de orificios tradicional tan só facilitaba a execución a quen o tocaba, pero non melloraba a acústica do instrumento. O novo sistema de chaves, inventado e creado por Böhn, modifica a posición e a dimensión dos orificios do instrumento o que mellora notablemente a acústica do mesmo. O resultado foi un instrumento máis fácil de tocar e cunha tesitura superior aos tradicionais.

Igualmente o clarinete participou na revolución musical que supuxo o jazz: desde a súa integración nas primeiras agrupacións jazzísticas e nas big bands ata a existencia de grandes instrumentistas de jazz que tomaron o clarinete como vehículo de expresión.

Para coñecer máis sobre este instrumento recomendamos visitar o seguinte enlace.


Interpretación a clarinete



Grandes clarinetistas:

Ejemplos de clarinetistas destacados en diferentes estilos:

- Clarinete clásico:

Sabine Meyer

Paul Meyer

Martin Fröst

- Clarinete de jazz:

Sidney Bechet

Johnny Dodds

Benny Goodman

- Clarinete bajo:

Eric Dolphy

Louis Sclavis

Theo Jörgensmann

Grandes obras:

Téñense escrito grandes obras para o clarinete, entre as que destacan:


- Concerto para clarinete K.V. 622 e Quinteto con clarinete (W. A. Mozart)

- Serenata para trece instrumentos de vento KV361 "Gran Partita" (W. A. Mozart, que empregou nesta obra clarinetes e cornos di basseto).

- Sinfonía No.6 op.68 en F mayor, 1er movemento; Allegro ma non troppo (Ludwig van Beethoven)


*Tamén recomendamos visualizar este otro vídeo de Han Kim


Diferencias do clarinete con outros instrumentos

Dificultades do clarinete

Peculiaridades e tipos de clarinete



Requinto

É un instrumento moi agudo que se usa en bandas de música, agrupacións de clarinetes e de forma menos común, en orquestras.
Un instrumentista que toca calquera outro tipo de clarinete, o feito de tocar o requinto implícalle unha complexidade xa que ó ser tan pequeno os dedos teñen que estar moito máis xuntos.


Clarinete soprano

Cando falamos de clarinete, a imaxe que nos aparece na mente é a do clarinete soprano, xa que é o máis común. As afinacións máis comúns para este tipo de clarinete son Sib e La.


Clarinetes de basset

Os clarinetes de basset son clarinetes creados a partir de outro instrumento o corno di basetto. Este clarinete diferénciase dos demais clarinetes porque poden chegar ata a nota Do no seu rexistro máis grave, cando os demais chegan ata o Mi ou Mib.

A afinación máis común dos clarinetes de basset é La, aínda que tamén se poden atopar en Sib ou en Do.

Clarinete Alto

Foi creado no século XIX, é máis longo ca un clarinete de basset e ten unha campana en curva metálica que fai que se pareza lixeiramente a un saxo. A súa afinación é Mi.

O seu parecido a un saxofón non so se refire á apariencia física, senón que debido á súa afinación e ó seu son, especialmente no rexistro alto e sobreagudo, pódese utilizar como substituto dos saxofóns altos en pequenas agrupacións.

Este instrumento case non se usa na actualidade xa que na maioría de orquestras as súas funcións están cubertas polo clarinete baixo e o saxo alto.


Clarinete Bajo

Comparte forma co clarinete alto pero é moito máis grande. O clarinete baixo teñen un gran uso en agrupacións de clarinetes, orquestras, bandas... e ten, en comparación con outros clarinetes, excepto o soprano, moito repertorio. De tódolos xeitos, moitos clarinetistas baixos usan tamén obras escritas para fagot para completar este repertorio.


A afinación máis común deste instrumento é Sib, aínda que hai clarinetes baixos en La e Do. Dentro do clarinete baixo, ó igual que para contraltos e contrabaixos, encontramos dous modelos: os que baixan ata Mib e os que poden, como os clarinetes de bassett, baixar ata Do.


Clarinete Contralto

Máis grande e máis grave ca o clarinete baixo, é un instrumento afinado en Mib moi parecido ó clarinete contrabaixo. O seu uso é o mesmo que o do clarinete contrabaixo, polo tanto tratámolos na próxima sección.


Clarinete Contrabajo

Aínda un pouco máis grande e máis grave que o clarinete contralto, sendo polo tanto o máis grande e o máis grave de toda a familia. É complexo de atopar, xa que hai poucos fabricantes, e os prezos son prohibitivos. É un instrumento afinado en Sib e é un clarinete de "pedal", igual que o clarinete contralto. Isto quere dicir que se adoita usar para doblar ás tubas, barítonos, contrabaixos ou para facer o baixo de calquera liña melódica en bandas, agrupacións de vento ou de clarinetes. Debido ó seu tamaño e prezo, e a que é un instrumento pouco áxil no rexistro agudo e a que é difícil encontrar repertorio e accesorios son instrumentos que se usan cada vez menos.


Clarinetes Experimentais

Os clarinetes "experimentais" son elaborados por luthiers aínda que no son de uso comercial.

Entre estes destacamos tres:
- O clarinete en cuartos de tono: creado polo luthier alemán Fritz Schüller, que nos permite interpretar particellas compostas en cuartos de tono mediante un instrumento que ten dous tubos (afinados a un cuarto de tono de distancia un do outro) conectados a una soa embocadura. É un clarinete cun mecanismo increiblemente difícil de accionar que nunca foi máis ca un proxecto.

- OctoContralto: É un instrumento que como o seu propio nome indica, está afinado unha oitava por debaixo do clarinete contralto. Solo se fabricaron tres grazas ó luthier G. Leblanc.


- OctoContrabaixo: Tan só existe un, fabricado tamén polo luthier G. Leblanc e inscrito no libro Guinness dos récords como o instrumento orquestral capaz de producir a nota máis grave (un casi-infrasonido chamado Sib -1). Aínda que só se fixo un, existen tres obras para clarinete octocontrabaixo e orquestra.